Inheems land onder water door illegaal sluiten Barro Blancodam

Door het vullen van het 103 meter hoge reservoir komt het land van de inheemse Ngäbe-Buglé gemeenschap zonder hun instemming onder water te staan en moeten sommigen van hen straks worden geëvacueerd.

Bouw stilgelegd

De inheemse beweging ‘Moviemiento 10 de Abril’ (M-10), die een deel van de getroffen gemeenschap vertegenwoordigt, verzet zich al jaren tegen de dam omdat deze een aantal van hun huizen, scholen en religieuze en archeologisch waardevolle plekken onder water zal zetten en de Tabasará-rivier zal veranderen in een stilstaand meer. Begin 2015 leek het jarenlange protest eindelijk zijn vruchten af te werpen toen de Panamese milieu-autoriteit besloot dat de werkzaamheden moesten worden stilgelegd, nadat ze constateerden dat er bij de bouw in het geheel niet was voldaan aan minimale sociale en milieuregels.

Geen enkele waarschuwing

Maar de Panamese autoriteiten hebben deze schorsing weer opgeheven nadat het bedrijf een boete van $775.000 kreeg opgelegd en de werkzaamheden zijn doorgezet. Het vullen van het reservoir wordt nu verdedigt als laatste stap in deze werkzaamheden onder het mom van een test. Volgens Both ENDS en een aantal andere internationale milieuorganisaties is dit volstrekt illegaal. “Niemand is van tevoren geïnformeerd, laat staan geconsulteerd of zelfs maar gewaarschuwd over het testen van de dam, dat erkent zelfs de Panamese minister van Binnenlandse Zaken Milton Henriquez”, zegt Eva Schmitz, die zich namens Both ENDS met de zaak bezig houdt. “Via M-10 krijgen wij berichten over lokale mensen die tegen deze gang van zaken protesteerden die zijn geintimideerd en zelfs voor een tijdje vast gehouden. Ook de leider van de inheemse volkeren die namens de Ngäbe-Buglé aan de dialoogtafel zit, heeft nu verklaard dat dit tegen alle gemaakte afspraken ingaat.

Kwaad al geschied

De Nederlandse ontwikkelingsbank FMO heeft 25 miljoen dollar geïnvesteerd in het project en is daarmee medeverantwoordelijk voor de illegale activiteiten die momenteel plaatsvinden. Uit een verklaring die FMO op haar website heeft geplaatst blijkt dat de bank er alle vertrouwen in heeft dat alles volgens de regels gaat en dat er geen reden is voor paniek. De bank bevestigt dat het reservoir van 24 mei tot 3 augustus inderdaad getest wordt door het volledig te vullen met water. Maar, verzekert de bank, ‘het daadwerkelijke project zal pas van start gaan als er overeenstemming is bereikt in de dialoog met de lokale gemeenschappen’. Een onbegrijpelijke redenering, want het land en de huizen van plaatselijke bewoners zullen nu al onder water verdwijnen.

FMO moet eisen stellen

Cacica Silvia Carrera, die namens het Ngäbe-Buglé General Congress aan de oorspronkelijke dialoog deelnam, keert zich tegen de laatste ontwikkelingen. Ze verklaart dat ze niet is geïnformeerd over het vullen van het reservoir en dat ze het er absoluut niet mee eens is. Het is niet de eerste keer dit jaar dat de FMO in Centraal Amerika betrokken is geraakt bij vermoedelijke schendingen van de rechten van inheemse groepen. Nadat mensenrechtenverdedigster Berta Cáceres begin maart dit jaar was vermoord, besloot de bank afgelopen maand mogelijkheden te onderzoeken om zich terug te trekken uit het zeer omstreden Agua Zarca project.

Werk stilleggen

Om te voorkomen dat de situatie in Panama verder uit de hand loopt moet FMO haar invloed als verantwoordelijk financier uitoefenen door te eisen dat de sluizen van de Barro Blanco dam onmiddellijk weer worden geopend. Ook moeten alle werkzaamheden rond de dam worden stilgelegd totdat er overeenstemming is tussen alle partijen. Bovendien zou de bank, net als ze in het geval van Honduras na de moord op Berta Cáceres heeft gedaan, er goed aan doen een onafhankelijk team naar het gebied te sturen om zelf een duidelijk beeld van de situatie te krijgen.