Both ENDS

Nieuws / 17 februari 2011

Europees Parlement stemt over bescherming investeringen buitenland

De Europese Commissie staat op het punt om belangrijke beslissingen te nemen over de toekomst van zogenaamde BIT's (Bilateral Investment Treaties). Deze internationale verdragen zijn bedoeld om bedrijven die investeren in het buitenland, te beschermen. Ze zijn bindend, maar dreigen daarom vaak de sociale en milieuwetgeving te ondermijnen die de landen waar geïnvesteerd wordt zouden willen toepassen. Op 3 maart stemt het Europees Parlement over de hervorming van dit beleid.

 

Bedrijven die willen investeren in het buitenland worden vaak beschermd door BIT's (in Nederland ook wel investeringsbeschermingsovereenkomsten of IBO's genoemd). Het probleem met deze verdragen is dat vergaande rechten worden verleend aan buitenlandse investeerders. Investeerders kunnen bezwaar maken tegen sociale en milieuregels in het land waar geïnvesteerd wordt, als de wetgeving - volgens hen - de waarde of winstgevendheid van de investering in gevaar kan brengen.

 

Dit gebeurde bijvoorbeeld in Zuid-Afrika, waar in 2007 een groep Europese investeerders in de mijnbouw beweerde dat een Zuid-Afrikaanse wet in strijd zou zijn met Zuid-Afrika's 'verplichting' om hen 'eerlijk en billijk' te behandelen. De wet hield in dat alle mijnbouwvergunningen opnieuw zouden worden verdeeld om het percentage zwarte ondernemers in die sector te vergroten. In 2010 kwam het tot een schikking met de Zuid-Afrikaanse regering: de investeerders die de klacht hadden ingediend werden niet, zo als oorspronkelijk voorzien, onderworpen aan deze wet.

 

Een ander voorbeeld is de groep van Europese beleggers die een concessie voor 30 jaar hadden voor de distributie van water en afvalwater in en rond Buenos Aires. Toen Argentinië werd geraakt door de crisis in de jaren '90, nam de regering verschillende maatregelen om de schade te beperken. Door deze maatregelen verminderde volgens de investeerders de waarde van hun investering en dus voldeed Argentinië niet aan de verplichting om hun belangen te beschermen. Ze dienden een klacht in bij het ICSID-tribunaal, dat oordeelde dat Argentinië ook maatregelen had kunnen nemen zonder daarmee de investeerders te benadelen.

 

Dit zijn slechts twee van de vele voorbeelden. In de afgelopen decennia hebben individuele EU-lidstaten meer dan 1200 BIT's ondertekend, meestal met ontwikkelingslanden. Veel verdragen hebben ernstige sociale en milieueffecten gehad. Sinds december 2009, toen het Verdrag van Lissabon van kracht werd, vallen internationale investeringsverdragen zoals de huidige BIT's onder de verantwoordelijkheid van de EU in plaats van de individuele lidstaten. De Europese Commissie, de Raad en het Parlement zijn zich daarom nu aan het beraden over het investeringsbeleid. Niet alleen zal het beleid ten aanzien van nieuwe verdragen moeten worden aangepast, ook zal de Commissie moeten kijken naar mogelijkheden om reeds bestaande BIT's duurzamer en transparanter te maken.

Both ENDS en partnerorganisaties waarschuwen al geruime tijd voor de gevolgen van BIT's, en zijn erin geslaagd om de kwestie bij de Europese autoriteiten onder de aandacht te brengen.

 

Voor meer informatie over dit onderwerp, zie de volgende documenten:

S2B investment briefing January 2011

Reader: EU Investment Agreements in the Lisbon Treaty Era (July 2010)

 

Lees meer over dit onderwerp