Stap uit EACOP voordat het te laat is
en Abigail Kyomuhendo
Deze week vond de aandeelhoudersvergadering van TotalEnergies plaats. Terwijl de aandeelhouders hun winst vierden, werden in Uganda, duizenden kilometers verderop, mensen van hun land verdreven voor Total's East African Crude Oil Pipeline (EACOP).
EACOP is bedoeld om ruwe olie van het noordwesten van Uganda naar Tanga te transporteren, een haven in Tanzania, van waaruit de olie de wereld over zal gaan. De olieboringen en de pijpleiding bedreigen de biodiversiteit, watervoorziening en visbronnen van miljoenen mensen en zal duizenden van hun land verdrijven. Het project leidt nu al tot mensenrechtenschendingen, vooral van activisten die zich uitspreken tegen EACOP*.
EACOP heeft de twijfelachtige eer de potentiele opvolger te zijn van de ramp in de Nigerdelta. En dat terwijl we allemaal weten dat we beter geen pijpleidingen meer kunnen aanleggen en nieuwe olie- en gasbronnen aanboren. Om de 1,5 graad van het Parijsakkoord in zicht te houden, moeten we fossiele brandstoffen in de grond laten zitten.
Ugandese organisaties roepen op tot investeringen in schone energie
"Mensen in Europa en in de hele wereld moeten weten wat de East African Crude Oil Pipeline is", zegt een burgeractivist uit Uganda. "We willen dat financiele instellingen en andere bedrijven die Total nu steunen, hun steun intrekken. Dit project moet stoppen, net als alle andere nieuwe olieprojecten in Afrika en elders in de wereld."
Onze Ugandese partners willen dat de financiering van nieuwe fossiele projecten, zoals EACOP, stopt, en dat er in plaats daarvan meer investeringen komen voor schone, duurzame energie, vooral off-grid zonne-energie. Omdat de olie van EACOP voor de export is, helpt dit project de 90% van de Ugandezen op het platteland niet, die nog steeds geen elektriciteit hebben. Daarom steunt Both ENDS de oproep aand e overheid om voor beleid, wetgeving en investeringen te zorgen die de uitbreiding van off-grid zonne-energie bevorderen.
Alarmbellen rinkelen: divesteer uit TotalEnergies
De laatste tijd krijgen we af en toe goed nieuws. Eerder dit jaar gaf de Nederlandse vermogensbeheerder ACTIAM het goede voorbeeld en sloot TotalEnergies uit van hun investeringen, nadat ze een jaar lang tevergeefs geprobeerd hadden om het oliebedrijf toezeggingen over EACOP te laten doen. BankTrack liet deze week namens de #StopEACOP coalitie weten dat nog zeven banken en verzekeraars hebben besloten geen leningen te verstrekken voor het EACOP-project. Hiermee zijn er al 20 banken en 8 verzekeraars die niks met EACOP te maken willen hebben.
Wat ons betreft moeten veel meer Nederlandse pensioenfondsen en vermogensbeheerders TotalEnergies beïnvloeden om met EACOP te stoppen, en, als Total niet luistert, hun investeringen terugtrekken zoals ACTIAM heeft gedaan. De 11 voornamelijk Nederlandse vermogensbeheerders wiens klimaatresolutie tijdens de aandeelshoudersvergadering werd tegengehouden door het management van Total weten nu ook dat ze hun investeringen in dit bedrijf nog eens goed onder de loep moeten nemen.
Both ENDS heeft informatie over EACOP naar meer dan 15 Nederlandse pensioenfondsen gestuurd en verzocht om gesprekken tussen hen en onze Ugandese partners, zodat zij zelf de verhalen uit het projectgebied kunnen horen over de werkwijze van Totalenergies en hun chinese zakenpartner CNOOC. Inmiddels hebben we een gesprek gehad met Achmea, dat de vermogens van 15 pensioenfondsen beheert.
EACOP zou bij alle investeerders die iets gelegen is aan het klimaatakkoord van Parijs de alarmbellen moeten doen rinkelen. EACOP laat duidelijk zien dat TotalEnergies niet de voorloper is op het gebied van duurzame energie zoals sommigen hoopten.
Oproep aan investeerders: behoed Uganda voor de ramp genaamd EACOP
Banken, verzekeraars, pensioenfondsen en exportkredietverzekeraars moeten de geldstromen achter EACOP stoppen. Op dit moment kunnen we Uganda en haar inwoners nog behoeden voor deze ramp die EACOP heet. Dus laten we de handen ineenslaan en de levens, het land en het water van duizenden Ugandezen beschermen, en tegelijkertijd een slag slaan in de strijd tegen klimaatverandering.
*Dit is een pseudoniem
**De milieu- en mensenrechtengevolgen van EACOP
EACOP zal ruwe olie transporteren vanuit het Albertine gebied in het noordwesten van Uganda naar Tanga, een haven in Tanzania, vanwaaruit de olie de wereld over zal gaan. De route van EACOP loopt door het Victoriameer-bekken en zal daarmee gevolgen hebben voor beschermde, zeer biodiverse wetlands en voor de watervoorziening van tot wel 40 miljoen mensen in Oost-Afrika.
De pijpleiding loopt door 2.000 vierkante kilometer natuurgebied in Uganda en Tanzania, onder andere leefgebieden van chimpansees en olifanten. De olie die door de leiding zal stromen wordt gewonnen in Murchison Falls National Park, een van Uganda's grootste, oudste en meestbezochte natuurparken, en in het Albertmeer, waar 43% van Uganda's vis vandaan komt.
Meer dan 13.000 huishoudens moeten gedwongen verhuizen en meer dan 100.000 mensen worden hiermee geraakt. Mensenrechtenschendingen in de regio nemen toe, vooral richting activisten die protesteren tegen de pijpleiding en die zich uitspreken voor het milieu en de rechten van lokale gemeenschappen. Vooral vrouwelijke activisten ervaren de psychologische consequenties als ze worden gearresteerd, omdat ze dan ook thuis en elders onder druk komen te staan.
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /De toekomst van energie in Oeganda
In Oeganda heeft het overgrote deel van de inwoners op het platteland geen toegang tot elektriciteit, ondanks de vele stuwdammen, buitenlandse investeringen en grote overheidsuitgaven in energie, en nieuwe plannen voor waterkracht-, olie- en gasprojecten. Samen met onze lokale partners streven wij naar een duurzame energiestrategie voor Oeganda waarbij de behoeften en wensen van lokale gemeenschappen centraal staan.
-
Dossier /De verduurzaming van pensioenfondsen
Pensioenfondsen hebben door hun gigantische vermogens veel invloed. Both ENDS wil daarom dat pensioenfondsen zoals ABP hun investeringen terugtrekken uit de fossiele industrie, en in plaats daarvan duurzaam gaan beleggen.
-
Dossier /Gas in Mozambique
In 2011 werd in het noorden van Mozambique, in de kustprovincie Cabo Delgado, één van de grootste gasvoorraden ter wereld gevonden. Er wordt in totaal 25 miljard dollar geïnvesteerd om het gas te kunnen winnen. Tientallen multinationals en financiers zijn betrokken bij deze snelle ontwikkelingen. Voor mensen die in Cabo Delgado wonen is het heel moeilijk om enige invloed uit te oefenen op de plannen en activiteiten, terwijl zij de negatieve gevolgen ondervinden. Zij raken land kwijt door de komst van al deze bedrijven.
-
Dossier /Exportkredietverzekeringen: wie betaalt de rekening?
Both ENDS pleit bij de overheid voor het uitsluitend verlenen van exportkredietverzekeringen aan duurzame projecten die geen sociale- en milieuschade aanrichten in het land waar ze plaatsvinden.
-
Dossier /Global Alliance for Green and Gender Action (GAGGA)
GAGGA bundelt de krachten van de vrouwenrechten- en milieubewegingen om een wereld te realiseren waarin vrouwen toegang hebben tot hun rechten op water, voedselveiligheid en een schone, gezonde en veilige omgeving.
-
Nieuws / 23 oktober 2025TotalEnergies-investeerders opgelet: EACOP verslindt geld, natuur en bestaansmiddelen
Een nieuwe analyse toont aan dat de ontwikkelaars van de East African Crude Oil Pipeline (EACOP), onder leiding van het Franse TotalEnergies, vrijwel volledig gedwongen zijn het project zelf te financieren. De analyse, onderdeel van een nieuw Finance Risk Update van een coalitie van Afrikaanse en internationale maatschappelijke organisaties, laat zien dat de bedrijven hun plan hebben laten varen om 60% van de oplopende projectkosten via bankleningen te dekken. In plaats daarvan draaien zij nu zelf op voor bijna 90% van de totale kosten.
-
Publicatie / 16 oktober 2025
-
Nieuws / 9 oktober 2025Both ENDS lanceert nieuwe strategie: “Connecting people for an environmentally just world'
Met grote trots lanceert Both ENDS vandaag haar nieuwe strategie voor de komende vijf jaar: “Connecting people for an environmentally just world”. Deze strategie is in nauwe samenwerking met ons partnernetwerk ontwikkeld – het netwerk dat altijd al, en nog steeds, de basis vormt van ons werk. Samen streven we naar een wereld waarin mens en natuur in balans floreren en iedereen in waardigheid kan leven.
-
Dossier /Internationale handel en investeringen met oog voor mens en milieu
Het netwerk van internationale handels- en investeringsverdragen is groot en onoverzichtelijk; Nederland alleen al heeft meer dan 70 bilaterale investeringsverdragen (BITs) en is betrokken bij de handels- en investeringsverdragen die de EU afsluit, zoals met de Zuid-Amerikaanse Mercosur-landen of met Indonesië.
-
Nieuws / 6 oktober 2025Van Entebbe naar Accra: het maatschappelijk middenveld herschrijft de regels van investeringen
Door Fernando Hernández Espino en Bart-Jaap Verbeek
Bijna een jaar nadat het Afrikaanse maatschappelijk middenveld in Oeganda bijeenkwam om de Verklaring van Entebbe aan te nemen, blijft de oproep om het internationale investeringsbestuur te hervormen aan kracht winnen. Van 6 tot en met 9 oktober komen meer dan 50 maatschappelijke organisaties uit West-Afrika – onder andere uit Ghana, Senegal, Nigeria, Ivoorkust, Kameroen, Gambia en Sierra Leone – én uit Kenia en Latijns-Amerika samen in Accra, om de visie van de Verklaring verder te verdiepen en in de praktijk te brengen.
-
Publicatie / 2 oktober 2025
-
Dossier /Naar een sociaal en ecologisch rechtvaardige energietransitie
Om de klimaatcrisis aan te pakken moeten we dringend overschakelen van fossiele brandstoffen naar schone, hernieuwbare energie. Deze overgang gaat echter niet alleen over het veranderen van energiebronnen. Het vereist een inclusief en eerlijk proces dat systemische ongelijkheden en veeleisende consumptiepatronen aanpakt, dat prioriteit geeft aan ecologische en sociale rechtvaardigheid en dat fouten uit het verleden niet herhaalt.
-
Dossier /Fair Green and Global Alliance (FGG)
Samen met maatschappelijke organisaties van over de hele wereld werkt de FGG Alliantie aan sociaal rechtvaardige, inclusieve en ecologisch duurzame samenlevingen in Nederland en het Zuiden.
-
Nieuws / 2 juli 2025Reactie FGG Alliantie op beleidskader ‘Focus’: Belangenbehartiging - internationaal en in Nederland - cruciaal voor eerlijke handel
Op 27 juni 2025 presenteerde demissionair minister Veldkamp via een Kamerbrief de contouren van het nieuwe subsidiekader ‘Focus’. Met de voorgangers van dit beleidskader, Samenspraak en Tegenspraak en Power of Voices, heeft Nederland jarenlang een voorlopersrol gespeeld. Nederland ontving internationale lof - door de nadruk te leggen op pleiten en beïnvloeden als effectieve strategie voor duurzame ontwikkeling én door de link tussen hulp en handel te erkennen.
-
Publicatie / 1 juli 2025
-
Publicatie / 1 juli 2025
-
Nieuws / 6 juni 2025Both ENDS op de VN-Oceaanconferentie: onze zorgen over milieurechtvaardigheid binnen de ‘Blauwe Economie’ onder de aandacht brengen
Volgende week vindt in Nice, Frankrijk, de Verenigde Naties Oceaanconferentie plaats. Deze conferentie richt zich op het behoud en duurzaam gebruik van kusten, zeeën en mariene hulpbronnen. Murtah Shannon, collega bij Both ENDS, zal aanwezig zijn. We vroegen hem om wat meer te vertellen over zijn plannen.
-
Nieuws / 20 mei 2025Both ENDS en partners eisen dat Shell de Nigerdelta schoonmaakt vóór vertrek
Tijdens de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering (AGM) van Shell in Londen, confronteren gemeenschapsleiders uit de Nigerdelta en internationale bondgenoten (waaronder Both ENDS) Shell met een duidelijke eis: Shell moet volledige verantwoordelijkheid nemen voor decennia van vervuiling en menselijk leed in de Nigerdelta in Nigeria, vóórdat het zich terugtrekt uit zijn olieactiviteiten op het land.
-
Brief / 25 maart 2025
Letter to Shell's CEO and plc Executive Committee: don’t leave the Niger Delta without cleaning up
Today, on Shell Capital Markets Day 2025, Both ENDS together with 195 international and Nigerian of civil society organisations is sending an open letter to Shell’s Executive Committee demanding a full cleanup of the SPDC pollution legacy and transparency on the cleanup process.
-
Dossier /Op zoek naar gerechtigheid voor de door Vale's mijnbouwrampen getroffen gemeenschappen in Mariana en Brumadinho
In 2015 en 2019 werd de Braziliaanse deelstaat Minas Gerais getroffen door twee ernstige mijnrampen in Mariana en Brumadinho, veroorzaakt door hetzelfde mijnbouwbedrijf: Vale. Sindsdien streven de getroffen gemeenschappen naar gerechtigheid, via strafrechtelijke vervolging van de verantwoordelijken en een eerlijke schadevergoeding voor het verlies van hun dierbaren, hun huizen en hun middelen van bestaan. Both ENDS ondersteunt lokale maatschappelijke organisaties door hun streven naar gerechtigheid onder de aandacht te brengen van een internationaal publiek en, meer specifiek, door Nederlandse investeerders in Vale bewust te maken van de hoge risico's die de activiteiten van dit bedrijf met zich meebrengen voor mens en milieu.
