Both ENDS

Blog / 23 september 2016

De Tegenmacht moet haar eigen wapens vinden om de hoofdmacht te bestrijden

Gastblog van Debora Calheiros, Brazilië

Milieuorganisaties in Brazilië hebben het moeilijk. Meestal vinden overheden milieukwesties niet relevant. Ondanks dat er goede wetten zijn die natuurgebieden zoals de Pantanal beschermen, leven overheden deze wetten niet na omdat ze economische belangen boven het milieu plaatsen.

 

Aangezien de tegenmacht minder geld heeft dan de economische machten, moeten we strijden met onze eigen wapens, zoals de wetenschap en maatschappelijke bewegingen.


Een voorbeeld is onze strijd tegen een waterweg-project in de Pantanal. De overheid wil de Paraguay-rivier uitdiepen en kanaliseren, zodat hij beter bevaren kan worden van Brazilië tot Argentinië. Dit zou echter grote gevolgen hebben voor de hele Pantanal.


ICV (Instituto Centro de Vida), een van de oudste NGO's in de regio, vecht al tegen dit project sinds 1992, samen met onderzoekers en een coalitie van honderden NGO's. Een groot deel van het plan werd geannuleerd in 1996, maar kwam in 2012 toch weer op de agenda van de overheid te staan. ICV zocht daarom naar nieuwe manieren om zich daartegen te verzetten. Ze organiseerden activisme-lessen voor maatschappelijke bewegingen om creatieve verzetsstrategieën te bedenken.


Daar ontstond het idee om te voorkomen dat de overheid openbare hoorzittingen zou kunnen houden over het waterweg-project. Deze hoorzittingen zijn verplicht om te houden voordat vergunningen aan bedrijven kunnen worden gegeven. Tijdens een hoorzitting worden bewoners ingelicht over de plannen en kunnen zij hun mening geven. De overheid negeert deze meningen echter meestal en organiseert de hoorzitting alleen omdat het moet in het proces. De maatschappelijke bewegingen dachten 'geen hoorzitting betekent geen vergunningen' en wilden deze hoorzittingen daarom verstoren.


FONASC, een NGO die ook deel uitmaakte van de Ecosystem Alliance in Brazilië, riep vissers, andere lokale bewoners en het maatschappelijk middenveld bijeen. Ik legde hen, vanuit mijn rol als wetenschapper, uit waarom zij onze strijd tegen het waterweg-project zouden moeten steunen. Zo zou het voor de vissers betekenen dat veel vissoorten zullen verdwijnen, die zij juist nodig hebben om te overleven, om hun levensstandaard, inkomsten en voedselvoorziening te behouden. Ze besloten om in actie te komen om de hoorzittingen te verstoren: bij een van de bijeenkomsten maakten ze een menselijke ketting om het gebouw zodat niemand naar binnen kon, en bij een andere bijeenkomst maakten zij binnen herrie met fluitjes. Beide hoorzittingen moesten vervolgens worden afgelast. De acties hadden dus succes: geen hoorzitting betekende inderdaad geen vergunning!

 

Debora Calheiros uit Brazilië is bioloog en wetlands-ecoloog. Ze is al 27 betrokken bij de Pantanal. Van 2012 tot 2015 werkte ze als vrijwilliger met Both ENDS, Wetlands International en IUCN NL in de Ecosystem Alliance om de Paraguay-rivier en Pantanal Wetlands te beschermen tegen projecten als het waterweg-project en andere bedreigingen.

 

1160923_Debora_informeert_vissers 160923_protest_tijdens_hoorzitting
Debora Calheiros informeert vissers over de
gevolgen van het waterweg-project
Protest rond de hoorzitting in Barra do Bugres

 

 

Lees meer over dit onderwerp