Sojabarometer 2014 is uit: Nederland ligt ver achter op schema!

De afgelopen tijd schreven vele kranten over de Brusselse haast om het handelsverdrag tussen de EU en de Zuid-Amerikaanse Mercosur landen te bezegelen. Volgens de Europese Commissie hoeven nationale parlementen daar niet mee in te stemmen, doordat ze het handelsgedeelte en het “politieke” gedeelte, hebben opgeknipt. Dit “splitsen” betekent dat het handelsdeel als EU-only besluit door de Europese Raad en het Europees Parlement kan worden goedgekeurd, terwijl nationale parlementen buitenspel staan en het politieke-samenwerkingsdeel op de lange baan gaat. Both ENDS en partners maken zich hierover grote zorgen en roepen de Nederlandse regering op om tégen dit akkoord uit oude doos te stemmen.

Both ENDS waarschuwt dat het huidige debat over de “vereenvoudiging” van EU-milieuwetgeving geen excuus mag worden om broodnodige waarborgen te verzwakken of uit te stellen. In eerdere bijdragen aan de totstandkoming van de EU-verordening ontbossingsvrije producten (EUDR) bracht Both ENDS de stemmen van lokale en inheemse, bosafhankelijke gemeenschappen over, die de EU herhaaldelijk opriepen verantwoordelijkheid te nemen voor de grootschalige ontbossing die samenhangt met Europese import. Zij benadrukten hoe ontbossing de biodiversiteit vernietigt, klimaatstabiliteit ondermijnt en hun rechten, bestaansmiddelen en culturen aantast.

“De branden hebben proporties aangenomen die we nog nooit eerder hebben meegemaakt.”

Grote delen van Zuid-Amerika zijn momenteel in rook gehuld. Van Buenos Aires tot São Paulo en Asunción hebben mensen moeite om adem te halen door de ongekende bosbranden die woeden op het continent, aangewakkerd door extreme droogte, de uitbreiding van de landbouw en de stijgende temperaturen als gevolg van de klimaatverandering.

De EU is ’s werelds grootste ‘importeur van ontbossing’. Dit, als gevolg van de enorme volumes niet-duurzaam geproduceerde soja, hout, palm olie en andere grondstoffen die EU-lidstaten importeren. Het Europees Parlement en de Europese Raad hebben, na vele jaren vertraging, in december 2023 een wet aangenomen om dit probleem te adresseren: De EU Deforestation Regulation (EUDR)

In de komende maanden wordt het zogenaamde EU-wetsvoorstel voor ontbossingsvrije producten besproken in de Nederlandse en EU parlementen. De bedoeling is dat er in de EU geen producten meer geïmporteerd zullen worden waarvoor op de een of andere manier ontbost is. Een heel mooi en belangrijk initiatief, maar het wetsvoorstel dat er nu ligt is volgens veel maatschappelijke organisaties, waaronder Both ENDS, lang niet toereikend.

Het EU-Mercosur handelsverdrag leidt tot natuurvernietiging, schending van landrechten van boeren en Inheemse volkeren en verlies van industriële banen in de Mercosur-landen. Daarnaast zorgt het voor oneerlijke concurrentie voor Europese boeren. De Handel Anders! coalitie pleit voor een alternatief verdrag om de politieke samenwerking tussen de EU en de Mercosur-landen te verbeteren en doet voorstellen voor rechtvaardige en duurzame internationale handelsregels. Dat is de kernboodschap van een nieuwe publicatie die vandaag gepresenteerd wordt in Nieuwspoort.

Systeemverandering is dringend nodig om de bossen van de aarde en de rechten van mensen die in het bos wonen te beschermen. Ontbossing wordt veroorzaakt door een wereldwijde vraag naar producten zoals palmolie en soja. Maar het probleem kan alleen worden aangepakt als naast een kleinere vraag naar deze producten, de rechten van bosgemeenschappen beter worden erkend. Dit was een belangrijke focus van het werk van Both ENDS en partners in 2020.

Onlangs besteedden diverse media aandacht aan het feit dat Nederland een grote rol speelt in de wereldwijde ontbossing, oa door onze import van soja en palmolie. Een alarmerend bericht, op basis van een gedegen onderzoek van het WWF. Paul Wolvekamp en Tamara Mohr schreven naar aanleiding hiervan een optimistisch opiniestuk, met suggesties hoe Nederland haar rol als grote importeur juist ten goede kan inzetten om het tij te keren en de bossen wereldwijd te beschermen tegen verdere vernietiging voor onze import.