Betere bodemgezondheid voor boerinnen en boeren en ecosystemen (iSQAPER)

Voor zowel landbouw- en voedselsystemen en voor de weerbaarheid van ecosystemen is een goede bodemgezondheid van essentieel belang. Wereldwijd staan bodems onder druk als gevolg van beleid voor landbouw, voedsel, veevoer, biobrandstoffen en handel. Bodems hebben te maken met bedreigingen zoals ontbossing, uitputting door intensivering en verschraling door overmatig gebruik van bestrijdingsmiddelen en kunstmest. Dit resulteert in bodemvruchtbaarheidsverlies en bodemdegradatie met steeds lager wordende opbrengsten als gevolg. Dit alles wordt ook nog eens verergerd door klimaatverandering.

Data en kennis kunnen landgebruikers helpen bij het beoordelen van de bodemgezondheid van hun land en het gebruik ervan. Goede informatie, inclusief verschillende opties voor landgebruik, helpt boerinnen en boeren de gezondheid van hun bodems te verbeteren.

In het project "iSQAPER" (Interactive Soil Quality Assessment for agricultural Productivity and Environmental Resilience) bundelt Both ENDS de krachten met een groot aantal universiteiten, onderzoeksinstituten en NGO's om de bodemgezondheid in Europa en China te verbeteren. iSQAPER richt zich op innovatieve methoden voor het verbeteren van de bodemgezondheid onder verschillende klimatologische condities. Hiervoor wordt een app ontwikkeld door zowel boerinnen en boeren als ook door praktijkmensen, landbouwvoorlichters, wetenschappers en beleidsmakers. Deze app kan vervolgens met behulp van geolocatie op mobiele apparatuur, zoals een smartphone of tablet, informatie geven over de gezondheid van de bodem en de opties voor duurzaam landgebruik.

Verbinden van wetenschap, beleid en civil society

In het project werken veel wetenschappelijke instellingen, en daarom heeft Both ENDS een toegevoegde waarde. Niet alleen zijn we op de hoogte van beleid op internationaal niveau rond landgebruik, maar we brengen ook de ervaringen van civil society over de hele wereld in.

Daarom maken wij binnen iSQAPER beleidsanalyses, bijvoorbeeld van de land-gerelateerde SDG's (Sustainable Development Goals). Tegelijkertijd nemen we de wetenschappelijke inzichten uit iSQAPER mee naar internationale conferenties van bijvoorbeeld de UNCCD of het Global Land Forum.

Het belang van landrechten voor bodemgezondheid

Daarnaast benadrukken we zowel binnen iSQAPER als bij beleidsmakers dat ook beleid op het gebied van landrechten invloed heeft op duurzaam gebruik van dat land en de bodemgezondheid. Toegang tot, eigendom van en controle over land is een essentiële factor voor duurzaam landgebruik. Duurzaam landgebruik vereist een langetermijnvisie ten aanzien van het land, de productie op het land en de gezondheid van de bodem. De investeringen die landgebruikers zoals boerinnen en boeren hiervoor doen, zijn daarom ook lange termijn: landbouwpraktijken aanpassen, bomen planten, bodemvruchtbaarheid verbeteren. Landgebruikszekerheid is daarom cruciaal, want onzekerheid over landrechten weerhoudt landgebruikers om te investeren.

Internationale richtlijnen zoals de Voluntary Guidelines on the Responsible Governance of Tenure of Land, Fisheries and Forests in the Context of National Food Security (VGGT) benadrukken het belang van goed landbestuur door overheden en het versterken van landrechten, voor kleinschalige boerinnen, boeren, veehouders, bosbewoners, vissers, jongeren, inheemse volken en arme mensen. Deze richtlijnen van het VN Committee over Voedselzekerheid zijn aangenomen door alle VN-lidstaten. Both ENDS ziet de VGGT dan ook als een uitgelezen kans voor overheden om landrechten voor boerinnen, boeren en nomadische pastoralisten te garanderen en hen in staat te stellen hun land op een duurzame manier te beheren.