Tegenwoordig bestaat 41% van het wereldwijde landoppervlak uit "droge gebieden", zoals woestijnen, graslanden en savannes, en dit gebied wordt steeds groter. De meerderheid van de mensen die in deze droge gebieden wonen, is afhankelijk van natuurlijke hulpbronnen, landbouw en veeteelt. Gezonde ecosystemen, vruchtbaar land en natuurlijke hulpbronnen zoals water zijn daarom van cruciaal belang voor de bevolking in deze gebieden. Ongeveer 70% van de droge gebieden in de wereld degradeert en verdroogt echter meer en meer.

Landdegradatie in de Sahel

In de droge gebieden van de Sahel is de uitputting van de bodem een van de grootste bedreigingen voor het traditionele levensonderhoud van miljoenen mensen. In Niger, Burkina Faso en Senegal - landen die zwaar worden getroffen door droogte en voedselonzekerheid, bedreigt het verlies aan productieve en vruchtbare grond het levensonderhoud van vele boerengemeenschappen en nomadische veehouders.

Niet-duurzame landbouwpraktijken, vooral de teelt van niet-inheemse, geïrrigeerde gewassen en overbegrazing, zijn belangrijke oorzaken van bodemdegradatie. Dit proces wordt verergerd door klimaatveranderingen die zorgen voor nog onregelmatiger neerslagpatronen, langere periodes van droogte en onvoorspelbare groeiseizoenen. Als gevolg hiervan worden conflicten tussen boeren en nomaden over de toegang tot water, landgebruik voor teelt en weidegronden steeds intenser, waarop de huidige beleidskaders geen effectief antwoord hebben.

Het keren van het tij

Er zijn echter veelbelovende initiatieven om het tij te keren. In verschillende landen in de Sahel zijn uitgestrekte stukken land hersteld door de lokale bevolking. Daarbij worden traditionele landbouwtechnieken gebruikt, zoals het beschermen van dat wat spontaan uit de grond komt tegen vee en andere gevaren, en het verzorgen van jonge loten zodat deze kunnen uitgroeien tot volwassen bomen en struiken. De nieuwe vegetatie trekt grondwater aan, waardoor de grondwaterspiegel stijgt en daarmee de biodiversiteit en de vruchtbaarheid van het land. De succesvolle, goedkope, simpele door boerengemeenschappen zelf geleide methodes verbeteren zodoende de lokale voedselzekerheid en ecologische stabiliteit op de lange termijn. Door de oprichting van speciale dorpscomités ligt de verantwoordelijkheid voor de uitvoering geheel bij lokale boeren en boerinnen. Both ENDS en lokale partners in Niger, Senegal en Burkina Faso promoten en ondersteunen deze methodes, samengevat onder de noemer 'Farmer Managed Natural Regeneration (FMNR)', al jaren. Omdat het concept zich in die landen al heeft bewezen, zijn we in de komende tien jaar door DOB Ecology in staat gesteld om de methode op grotere schaal in Niger, Burkina Faso en Senegal te implementeren.

Zaailingen beschermen

Een belangrijke factor voor het succesvol introduceren van 'Farmer Managed Natural Regeneration in de gemeenschap, is een overeenkomst tussen dorpshoofden en andere landgebruikers zoals herders, over landgebruik en het beschermen van zaailingen tegen 'het vee en de bijl', vooral tijdens de eerste periode van drie tot vier jaar. Dat heeft voor alle partijen voordelen: veehouders krijgen toegang tot meer biomassa (veevoer), terwijl de boeren toegang krijgen tot de mest van de kuddes (achtergebleven uitwerpselen).

Overheidssteun en toegang tot de markt

Effectief door boeren geleid 'Farmer Managed Natural Regeneration' vereist naast het invoeren van methoden door lokale landgebruikers een aantal bestuurlijke en economische randvoorwaarden. Door lokale autoriteiten deel te laten nemen aan de trainingssessies, veldbezoeken voor hen te organiseren en raadsleden en dorpshoofden te informeren over de voortgang van de FMNR-activiteiten, worden lokale formele en gebruikelijke beleidsmakers bij de projectactiviteiten betrokken en zijn ze meer geneigd om deze initiatieven te ondersteunen en op te nemen in hun eigen beleid.

Het programma 'Growing buffers to ensure food security, livelihoods and biodiversity Programme 2017-2027' wordt gefinancierd door DOB Ecology.

Binnen dit programma blijft Both ENDS doen waar het goed in is: lokale organisaties met elkaar en met relevante nationale en internationale beleidsmakers, wetenschappers en organisaties verbinden, hen informeren over actuele (inter)nationale ontwikkelingen die relevant zijn voor hun werk, en pleiten voor de integratie van FMNR in lokaal en nationaal beleid.

Samen met onze lokale partners streven we ernaar om binnen de komende 10 jaar het volgende te bereiken:

1) Een totale oppervlakte van 200.000 hectare verdeeld over drie landen) is hersteld met behulp van 'Farmer Managed Natural Regeneration' door en voor gemeenschappen.

2) Er zijn wetten, beleid en ondersteuningsprogramma's in drie landen (lokaal tot internationaal) die 'Farmer Managed Natural Regeneration' ondersteunen.

3) Boeren en boerinnen die 'Farmer Managed Natural Regeneration' toepassen, zijn georganiseerd en hebben toegang tot markten waar FMNR-producten verkocht worden.