Both ENDS

Zoeken
En
Nl
Nieuws / 4 juli 2019

Bangladesh: Gemeenschappen voor vrije rivieren

De getijderivieren in het zuidwestelijke kustgebied van Bangladesh verdwenen toen de uiterwaarden in de jaren zeventig werden vervangen door polders Nederlandse stijl. De rivieren zijn inmiddels dichtgeslibd, dus blijft het water tussen de dijken staan tijdens het regenseizoen. De bodem raakt verzadigd met water en de gevolgen ervan worden met het jaar erger. Vooral de vrouwen hebben eronder te lijden, omdat de mannen tijdens het regenseizoen op zoek gaan naar tijdelijk werk in de stad. Uttaran is een NGO die zich inzet voor verandering van zowel het beleid als de praktijk.

"De mensen in het zuidwesten van Bangladesh willen niet weg, maar ze moeten wel vanwege de ernstige wateroverlast. Nóg kunnen we dit oplossen. Maar als we er nu niet mee beginnen, kan het hier binnen 15 jaar onleefbaar zijn." Jahin Shams Sakkhar, Uttaran

Veroorzaakt door de mens

De jaarlijkse wateroverlast is het gevolg van de archetypische Nederlandse polders die in de jaren zeventig werden aangelegd. Aanvankelijk boden de polders bescherming tegen overstromingen en namen de oogsten toe. Maar al spoedig raakten veel getijdenrivieren verstopt door het vele slib dat met de getijden meegevoerd werd en zich in de rivierbedding afzette in plaats van op de uiterwaarden. De stroomopwaartse rivierbeddingen kwamen boven het niveau van de polders te liggen. Zonder adequate (functionerende) pompen blijft het water langdurig op de polders staan. In het regenseizoen leidt dat maandenlang tot grootschalige wateroverlast.

Een ingenieuze inheemse oplossing

Uttaran pleit voor ecologisch herstel van de getijdenrivieren met behulp van Tidal River Management (TRM). De aanpak is afgekeken van de natuur en inheemse gewoontes: vroeger lieten de lokale gemeenschappen de velden gecontroleerd overstromen, zodat er nieuwe vruchtbare grond achterbleef en de afvoercapaciteit van de rivierbedding verbeterd werd. Uttaran ondersteunt lokale gemeenschappen als de rechtmatige en deskundige partijen voor het beheer van de stroomgebieden van de getijdenrivieren.

In 2018 werd het Bangladesh Delta Plan (BDP2100) aangenomen door het parlement. De bevolking werd weliswaar niet direct betrokken bij het deltaplan, maar TRM wordt er wel in erkend als een oplossing voor de wateroverlast en effectieve maatregel voor de aanpassing aan de klimaatverandering. Dit is zonder meer te danken aan de voortdurende lobbyactiviteiten onder leiding van Uttaran tezamen met de Paani (water) Comités, maatschappelijke organisaties en lokale politieke leiders.

Aanknopingspunt

Het feit dat TRM genoemd wordt in het BDP is een mooi aanknopingspunt voor zinvolle gesprekken over mogelijkheden voor de aanpak van de wateroverlast. Both ENDS ondersteunt Uttaran zodat de organisatie haar spilfunctie kan vervullen om te waarborgen dat het Delta Plan wordt geïmplementeerd op basis van de lokale activiteiten van de gemeenschappen zelf. De onderhandelingen over de implementatie van TRM moeten nu zorgvuldig gefaciliteerd worden op de juiste niveaus. In de dialoog en onderhandelingsprocessen moeten met name ook vrouwen, landlozen en andere gemarginaliseerde groeperingen een actieve en zinvolle rol te spelen. Uttaran is hierin onmisbaar als een apolitieke maatschappelijke organisatie die zorgt dat deze processen inclusief verlopen en dat de uiteindelijke besluiten iedereen ten goede komen.

Both ENDS en Uttaran zetten zich in voor een holistische en inclusieve aanpak bij Tidal River Management. Hiermee moeten de levensomstandigheden van de circa 20 miljoen inwoners van de regio verbeterd worden. De rivieren moeten weer gaan stromen zodat ook de biodiversiteit zich kan herstellen.

"Uttaran heeft de inheemse kennis weer op de kaart gezet en ervoor gezorgd dat deze serieus wordt genomen door de nationale overheid. Volgens ons doet Both ENDS hetzelfde: zorgen dat de ideeën van lokale grassroots-organisaties worden gehoord en onder de aandacht worden gebracht van het wereldwijde publiek." – Jahin Shams Sakkhar, Uttaran

Voor meer informatie

Lees meer over dit onderwerp