Vraagtekens bij duurzaamheid Nederlands grondstoffenbeleid

Grondstoffenschaarste
De Nederlandse Grondstoffennotitie van juli 2011 sluit aan bij Europees beleid waarin het veilig stellen van grondstoffen centraal staat. Ook voor de economie en veiligheid in Nederland is dat van groot belang, vindt het Kabinet. Prijsschommelingen, -verhogingen en onvoldoende beschikbaarheid van grondstoffen zijn reële zorgen. De notitie noemt daarnaast het risico op overexploitatie door de toenemende vraag naar grondstoffen. Ook het feit dat handel minder transparant en het regulerend vermogen van de markt minder groot wordt, komt in de nota aan de orde. Toch zet het Kabinet primair in op het in stand houden van het open handelssysteem. Het bedrijfsleven is aan zet, met een faciliterende en stimulerende rol van de Nederlandse overheid. Het kabinet ziet de grondstoffenschaarste als een kans: door het stimuleren van innovatie, hergebruik en substitutie zou Nederland een leidende rol kunnen spelen in het grondstoffenbeleid van Europa.

Milieu- en mensenrechten
Vanuit de Tweede Kamer zijn kritische vragen gesteld aan de verantwoordelijke ministers over de transparantie van financiën, duurzaamheid en het waarborgen van milieu- en mensenrechten bij grondstoffenwinning en -handel. In hun antwoord laten de ministers weten dat het beleid niet alleen uitgaat van het direct economisch belang, maar ook van het lange termijnbelang, omdat duurzaamheid vaak ook de toekomstige beschikbaarheid van grondstoffen bevordert. Dit betekent dat milieu- en sociale aspecten van grondstoffenwinning en -gebruik worden meegewogen. De manier waarop of mate waarin wordt in hun antwoord echter niet verder gespecificeerd.

Gebrek aan transparantie
Bovendien zeggen de minsters op een vraag over transparantie dat het niet altijd mogelijk is om het land van herkomst te bepalen, omdat 'internationale goederenstromen de afgelopen decennia steeds complexer zijn geworden'. Dit gebrek aan transparantie is waar organisaties als Both ENDS zich zorgen om maken. Milieuverontreiniging, slechte arbeidsomstandigheden en 'land grabbing' komen bij grootschalige grondstofwinning in ontwikkelingslanden veel voor. Both ENDS werkt met zuidelijke partners aan het terugdringen van onverantwoordelijke grondstoffenwinning en aan het ontwikkelen van duurzame alternatieven die milieu- en mensenrechten respecteren.

Fair Green & Global Alliance
De Fair Green & Global Alliance waarvan Both ENDS de penvoerder is, heeft als doel het versterken van het maatschappelijk middenveld in het zuiden, het opschalen van lokale kleinschalige initiatieven richting beleidmakers, en het duurzaam en sociaal rechtvaardig maken van grootschalige investeringen. Volgens de betrokken ministers is de Nederlandse steun aan deze alliantie een goed voorbeeld van concrete acties van het Kabinet op het gebied van transparantie. Ook het Nederlandse MVO-beleid wordt door de ministers als duidelijk en actief gezien. Both ENDS blijft de ontwikkelingen op het gebied van grondstoffenbeleid kritisch volgen en zich inzetten voor duurzame (hernieuwbare) grondstoffenwinning en -handel waarbij mens en milieu worden gerespecteerd.


Voor meer informatie:

Grondstoffennotitie
Beantwoording Kamervragen over de grondstoffennotitie
Fair Green & Global Alliance

foto: Mijnwerkers in Colombia