Both ENDS

Zoeken
En
Nl
Nieuws / 14 december 2020

Groene exportsteun biedt toekomstperspectief

Op 12 december jl. kondigde het Verenigd Koninkrijk aan te stoppen met exportsteun voor fossiele projecten. Both ENDS is daar blij mee en vindt dat Nederland zo snel mogelijk dit goede voorbeeld moet volgen. Samen met organisaties in Europa en ver daarbuiten maken we ons al jaren hard voor het verduurzamen van exportsteun en andere financiële instrumenten van de overheid. De eerste en meest belangrijke stap daarin is het stoppen met het stimuleren van de fossiele brandstoffensector, en in plaats daarvan juist ondersteuning te bieden aan de ontwikkeling van duurzame energieopwekking.

De Nederlandse economie leunt voor een derde op de export en de overheid is erop gebrand haar internationale handelspositie te behouden. Met exportkredietverzekeringen en -garanties via onze exportkredietverzekeraar Atradius DSB, ondersteunt de overheid bedrijven die grote, vaak risicovolle projecten buiten Nederland ontplooien. Die ondersteuning blijkt in de praktijk voor bijna twee derde naar projecten te gaan die gerelateerd zijn aan fossiele brandstoffen. Ook de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO en het kersverse Invest International, dat Nederlandse bedrijven gaat financieren die 'kansrijke projecten en duurzame oplossingen in het buitenland' ontplooien, sluiten fossiel nog altijd niet helemaal uit.

Exportsteun voor fossiel staat haaks op klimaatdoelen

Dat roept veel vragen op, zeker in het licht van het klimaatakkoord van Parijs, dat Nederland – deze maand vijf jaar geleden – enthousiast ondertekende. Both ENDS heeft samen met Nederlandse en internationale partners en netwerken, de afgelopen jaren de discussie over exportsteun voor fossiel aangezwengeld en op de kaart gezet bij de ministeries die erover gaan. Tot nu toe heeft de politiek onvoldoende maatregelen genomen om die exportsteun af te bouwen. Recentelijk zette staatssecretaris Vijlbrief echter een stap in de goede richting. Hij beloofde scenario's te ontwikkelen om de exportkredietverzekering in lijn te brengen met het klimaatakkoord van Parijs. Een belangrijke kanttekening daarbij was echter dat Nederland niet als enige wil stoppen met fossiel. Nu Premier Johnson aankondigde dat Engeland zo snel mogelijk stopt met overheidssteun aan fossiele projecten in het buitenland, inclusief de Britse exportkredietverzekeraar UKEF, kan Nederland met een gerust hart het voorbeeld van Engeland volgen.

Transitie naar duurzaam levert juist banen op

Een veelgehoorde zorg rondom het stoppen van exportsteun voor fossiel is het verlies van werkgelegenheid en concurrentiekracht. Premier Johnson ziet juist dat 'beslissende actie van vandaag banen van de toekomst kan creëren, herstel van de gevolgen van de coronacrisis kan stimuleren én onze prachtige planeet kan beschermen voor de komende generaties'. Ook internationale onderzoeken, bijvoorbeeld van de ILO, tonen aan dat acties om opwarming van de aarde te beperken juist netto banen opleveren. Ja, er zullen banen verdwijnen in de fossiele sector, maar hoe langer we wachten met omschakelen, hoe pijnlijker de transitie en hoe groter de kans dat Nederland juist nieuwe banen misloopt.

De focus van Nederlandse bedrijven op fossiele activiteiten in het buitenland is bovendien funest voor de toekomst van veel van die – vooral arme – landen. Olie- en gaswinning gaat vaak gepaard met mensenrechtenschendingen en milieuvernietiging, en zadelt deze landen ook nog eens decennialang op met een infrastructuur voor fossiele brandstoffen. Economische afhankelijkheid van energiebronnen waar veel landen in de wereld juist vanaf willen brengt ernstige schuldenrisico's met zich mee en het ondermijnt de economische veerkracht van deze landen op de lange termijn. Ook daarom is het veel beter om direct te investeren in groene energieprojecten in die landen.

Een fossielvrij buitenlandbeleid

De Engelsen gaan stoppen met brede overheidssteun voor fossiel in het buitenland. Nederland zou dat voorbeeld moeten volgen en niet alleen haar exportkredietverzekeringen, maar ook de investeringen van ontwikkelingsbank FMO en het toekomstige Invest International volledig fossielvrij maken. Een fossielvrij Nederlands buitenlandbeleid is nu nog een toekomstdroom. Maar aanstaande week heeft de Tweede Kamer een aantal kansen om die droom wat dichterbij te brengen. Er wordt gestemd over de moties die onder andere de regering verzoeken om de exportsteun voor olie en gas zo spoedig mogelijk af te bouwen. Daarnaast wordt gestemd over Invest International. Deze kansen om weer een stap vooruit te zetten naar de vergroening van onze buitenlandse handel en investeringen, zou de Tweede Kamer met beide handen moeten aangrijpen, zodat Nederland snel het voorbeeld van het Verenigd Koninkrijk kan volgen.

 

Voor meer informatie

Lees meer over dit onderwerp